Powstanie Wydziału związane jest z powołaniem do życia Uniwersytetu. Już w 1843 roku dr Karol Marcinkowski jako członek poznańskiej Rady Miejskiej planował utworzenie w Poznaniu Szkoły Chirurgicznej, a w 1845 roku wspólnie z dr Teofilem Mateckim wystosował petycję w sprawie założenia Uniwersytetu, zatwierdzoną i przyjętą przez Sejm Wielkiego Księstwa Poznańskiego.
Olbrzymie zasługi w działaniach na rzecz Uniwersytetu ma założone w 1857 roku Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, które w 1884 roku zorganizowało IV Zjazd Lekarzy i Przyrodników Polskich. Szczególnie aktywny był Wydział Lekarski PTPN, który w 1918 roku powołał Komisję Organizacyjną Studiów Uniwersyteckich w składzie: prof. Heliodor Święcicki, dr Stanisław Łazarewicz, dr Wincenty Jezierski.
W 1919 roku poznańskie środowisko medyczne wystąpiło z inicjatywą organizowania kursów medycznych dla młodzieży, która przerwała studia na uniwersytetach niemieckich. Pomysł zrealizował Wydział Lekarski PTPN, a jego wiceprezes dr Tadeusz Dembiński przewodniczył tym kursom. Obejmowały one patologię, higienę, internę, pediatrię. Zajęcia prowadzili znakomici lekarze poznańscy, niektórzy z nich to przyszli profesorowie Uniwersytetu: dr Wincenty Jezierski, dr Kazimierz Dziembowski, dr Kazimierz Nowakowski i dr Bolesław Krysiewicz. W batalię o zorganizowanie studiów medycznych włączył się sławny chirurg prof. Ludwik Rydygier, były rektor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, mający kilkudziesięcioletnie związki z Poznaniem.
Na początku 1920 roku prof. Heliodor Święcicki zaproponował zorganizowanie Wydziału Lekarskiego prof. Adamowi Wrzoskowi, ówczesnemu dyrektorowi Sekcji Nauki i Szkół Akademickich Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Ostateczna uchwała Senatu w sprawie Wydziału Lekarskiego podjęta została 25 lipca 1920 roku, a prof. Adam Wrzosek mianowany został profesorem zwyczajnym Katedry Filozofii i Historii Medycyny i powołany przez Senat na pierwszego Dziekana Wydziału Lekarskiego.
Pierwsze posiedzenie Rady Wydziału Lekarskiego w Poznaniu odbyło się 19 listopada 1920 roku i wzięli w nim udział jedynie rektor prof. Heliodor Święcicki, dziekan prof. Adam Wrzosek i prof. Wincenty Jezierski - dyrektor Kliniki Chorób Wewnętrznych. Rada Wydziału dość szybko powiększyła swój skład, stabilizowała organizację i już w roku akademickim 1922/1923 Wydział Lekarski posiadał 27 katedr i 32 zakłady i kliniki. Od początku swojej działalności Wydział miał prawo nadawania tytułów naukowych.
W okresie międzywojennym Wydział Lekarski imponował nowymi propozycjami studiów uniwersyteckich, powołując pierwsze w Polsce Katedry: Fizyki Medycznej, Chemii Fizjologicznej, Radiologii, Ortopedii, Teorii Wychowania Fizycznego i Higieny Szkolnej.
Do osiągnięć Wydziału w okresie przedwojennym należą: rozwój endokrynologii eksperymentalnej w Katedrze Histologii i Embriologii, opracowanie "Zarysu orzecznictwa inwalidzkiego" w Katedrze Higieny, pionierskie w Polsce szczepienia BCG wprowadzone w Katedrze Mikrobiologii Lekarskiej, zasady wykonywania zdjęć tomograficznych w Katedrze Radiologii Lekarskiej.
Dzieje uniwersyteckich studiów medycznych w okresie okupacji niemieckiej zapisały się złotymi zgłoskami w historii nauki i cywilizacji. Likwidacja Uniwersytetu i konfiskata majątku rozpoczęła się 11 września 1939 roku, tuż po wkroczeniu do Poznania wojsk niemieckich. Ale już 24 listopada 1940 roku, w Warszawie rozpoczął działalność Tajny Uniwersytet Ziem Zachodnich z Wydziałem Lekarskim, kierowanym ponownie przez prof. A. Wrzoska, na którym pracowało 18 pracowników naukowych z Poznania.
Tajny Uniwersytet Ziem Zachodnich posiadał swoje placówki w Częstochowie oraz w Kielcach. Po upadku Powstania Warszawskiego reaktywowano Wydział Lekarski z niestrudzonym prof. A. Wrzoskiem na czele, początkowo w Grodzisku Mazowieckim, a potem do 1945 roku w Krakowie. Pracownicy poznańskiego Wydziału Lekarskiego pracowali także na Wydziale Lekarskim Tajnego Uniwersytetu Warszawskiego, jak też w szkole doc. Zaorskiego.
Drugą placówką, kontynuatorką tradycji poznańskiego Wydziału Lekarskiego był Polski Wydział Lekarski na Uniwersytecie w Edynburgu, którego dziekanem został znakomity poznański chirurg prof. dr Antoni Jurasz. Wydział ten działał od 22 marca 1942 do 31 marca 1949 roku.
Pierwszym powojennym dziekanem Wydziału Lekarskiego został prof. dr Witold Kapuściński - kierownik Katedry i Kliniki Okulistyki. 1 stycznia 1950 roku po odłączeniu od Uniwersytetu powstała Akademia Lekarska złożona z Wydziału Lekarskiego, Farmaceutycznego i Studium Wychowania Fizycznego. 3 marca 1950 roku uległa ona kolejnej reorganizacji w Akademię Medyczną, która decyzją Sejmu z 28 stycznia 1984 roku uzyskała patrona w osobie dr Karola Marcinkowskiego. Pierwszym dziekanem Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej był prof. dr Karol Jonscher.
Powojenny dorobek naukowo-dydaktyczny i kadrowy Wydziału Lekarskiego to: poznańska szkoła internistyczna (Jan Roguski, Stefan Kwaśniewski, Franciszek Łabędziński, Kazimierz Wysocki, Lech Hryniewiecki), chirurgiczna (Roman Drews, Jerzy Borszewski, Stanisław Nowicki, Jan Krotoski, Adam Piskorz, Aleksy Krokowicz, Roman Góral, Mieczysław Wójtowicz, Wacław Zieliński, Jan Fibak), pediatryczna (Karol Jonscher, Teodor Rafiński, Olech Szczepski, Maria Chmiel), położniczo-ginekologiczna (Tadeusz Zwoliński, Ireneusz Roszkowski, Henryk Bręborowicz, Witold Michałkiewicz, Edward Howorka, Józef Baron), urologiczna (Zygmunt Bartkowiak, Józef Strzyżowski), epidemiologiczna (Tadeusz Walter), laryngologiczna (Aleksander Zakrzewski, Aleksandra Durska-Zakrzewska, Roman Rafiński, Ludwik Szlęzak), ortopedyczna (Wiktor Dega, Alfons Senger, Hieronim Strzyżewski), rehabilitacji (Wiktor Dega, Janina Tomaszewska, Zbigniew Nadolski), dermatologiczna (Adam Straszyński, Jan Alkiewicz, Julian Rosner, Adam Burda), radiologiczna (Bolesław Gładysz, Jerzy Wójtowicz), anatomiczna (Stefan Różycki, Józef Kołaczkowski, Leokadia Młynarczyk), histologiczna (Tadeusz Kurkiewicz, Kazimierz Miętkiewski), chemii fizjologicznej (Zdzisław Stolzmann), fizjologiczna (Edward Czarnecki, Jan Kiersz), biofizyczna (Andrzej Pilawski), biologicznoparazytologiczna (Rudolf Weigel, Czesław Gerwel, Witold Kasprzak, Tadeusz Mazur), neurochirurgiczna (Hieronim Powiertowski, Feliks Tokarz, Bronisław Stachowski), neurologiczna (Anatol Dowżenko, Mirosław Kozik), psychiatryczna (Ryszard Dreszer, Włodzimierz Strzyżewski), mikrobiologiczna (Jan Adamski, Józef Wiza), historii medycyny (Adam Wrzosek, Ludmiła Krakowiecka), ftyzjatrii (Jerzy Jurkowski), patomorfologii (Ludwik Skubiszewski, Janusz Groniowski, Marian Rożynek, Wacław Majewski, Bogdan Łukaszewski), farmakologii (Józef Dadlez), higieny (Adam Jankowiak), chemii ogólnej (Stanisława Raszejowa), okulistyczna (Witold Kapuściński, Adam Kwaskowski, Witold Orłowski, Stanisław Mondelski), neonatologii (Kazimiera Jerzykowska, Irena Żywicka-Twarowska), medycyny sądowej (Sergiusz Schylling-Siengalewicz, Edmund Chróścielewski).
Istotną zmianą organizacyjną był podział Wydziału Lekarskiego na dwa Wydziały w roku 1993. Aktualne zadania Wydziału I to przeddyplomowe kształcenie studentów medycyny.
/dziękujemy prof. dr hab. med. Andrzejowi Obrębowskiemu za zgodę na wykorzystanie materiałów z rozdziału "Refleksje z okazji 80-lecia Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego" zamieszczonego w Księdze Pamiątkowej W 80-lecie Uniwersyteckiego Wydziału Lekarskiego w Poznaniu /pod red. R.K.Meissnera/ Poznań 2001/
